Wielkie wzburzenie w wodzie - Ustawa Prawo Wodne
Telefon dzwoni raz za razem a temat ciągle ten sam. Wszyscy pytają o konsekwencje wprowadzenia nowej Ustawy Prawo Wodne. Przerażenie ogarnęło przedsiębiorców. Z czystej ciekawości przestudiowałam w trybie pilnym szereg dokumentów, w tym:
1) projekt ustawy Prawo Wodne,
2) Uzasadnienie projektu ustawy Prawo Wodne
3) Skutki regulacji prawnych związanych z wprowadzeniem w życie nowej Ustawy Prawo Wodne.
Jaki jest cel reform w gospodarce wodnej?
Wg oceny skutków regulacji, zakładany zakres reformy gospodarki wodnej zmierza do wprowadzenia w obszarze regulacji nowej ustawy – Prawo wodne instrumentów zapewniających osiągnięcie fundamentalnego celu Ramowej Dyrektywy Wodnej, jakim jest pełna realizacja zlewniowej polityki gospodarowania wodami spełniającej kryteria funkcjonalności i bezpieczeństwa oraz zrównoważonego rozwoju, efektywności ekonomicznej, trwałości ekosystemów i akceptacji społecznej. Konieczne jest więc takie ukształtowanie rozwiązań prawnych, organizacyjnych, finansowych i technicznych w gospodarowaniu wodami, które zapewnią trwały i zrównoważony społeczno-gospodarczy rozwój kraju.
Jednocześnie podstawowymi i rekomendowanymi obszarami zmian w nowej regulacji będą: zmiana struktury prawno-organizacyjnej organów administracji publicznej właściwych w sprawach gospodarowania wodami, ze szczególnym uwzględnieniem rozdzielenia kompetencji w zakresie inwestycji i utrzymania mienia Skarbu Państwa (...) W tym zakresie zakłada się, co do zasady, przejęcie kompetencji dotychczas wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego przez Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie” ; systemowe rozwiązanie problemu niedofinansowania zadań z zakresu gospodarki wodnej poprzez przekazanie nowopowstającej jednostce – Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu „Wody Polskie” środków obecnie przypisanych Narodowemu oraz wojewódzkim funduszom ochrony środowiska i gospodarki wodnej, dotacji z budżetu państwa oraz środków pozyskanych z opłat za usługi wodne (...) zapewnienie komplementarności polityki opłat za wodę, z uwzględnieniem zasady „zwrotu kosztów za usługi wodne”, wynikającej z uzupełnienia transpozycji artykułu 9 Ramowej Dyrektywy Wodnej. Wypełnienie przez Polskę tej zasady do dnia 31 grudnia 2016 r. warunkuje płatności w ramach perspektywy finansowej UE 2014-2020. Stan spełnienia przez Polskę tego warunku (ex-ante) oraz działania niezbędne do jego wypełnienia zapisano we właściwych, krajowych programach operacyjnych. ustanowienie ministra właściwego do spraw gospodarowania wodami jako organu naczelnego w zakresie gospodarki wodnej.
Niby zrównoważony rozwój, akceptacja społeczna ale jednocześnie informacja, że dotychczas zwrot kosztów za usługi wodne był na poziomie 22-24 %. Mam nadzieję, że koszty za wodę nie wzrosną o pozostałe 76-78%, tj. ok. 3-krotnie!
Jak mówi uzasadnienie do regulacji, efektywna gospodarka wodna powinna gwarantować utrzymanie niezbędnej ilości i odpowiedniej jakości zasobów wód powierzchniowych i podziemnych oraz usuwanie bądź minimalizowanie wszelkich zagrożeń związanych z jej deficytem i nadmiarem (powodzie i susze). Gospodarowanie wodami musi odbywać się zgodnie z zasadą zagwarantowanego zwrotu kosztów za usługi wodne zgodnie z wymogami unijnymi (art. 9 Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE), natomiast kalkulacja zwrotu kosztów za usługi wodne uwzględniać musi udział różnych użytkowników wody, w tym przemysł, gospodarstwa domowe i rolnictwo.
Weźmy pod uwagę przykład:
3-krotny wzrost opłat za pobór wody dla rolników spowoduje wzrost kosztów produkcji, przemysł, który kupi produkty rolnika również poniesie zwiększone koszty produkcji, natomiast zarówno rolnik jak i przemysł korzysta z prądu, którego koszty produkcji również wzrosną. Jaki będzie wzrost kosztów zakupionego, przetworzonego produktu rolnego w sklepie? Nie znam odpowiedzi na to pytanie. Mam nadzieję, ze Ministerstwo Środowiska zna odpowiedź.
Nowy system będzie oznaczał wprowadzenie systemu instrumentów ekonomicznych, które będą miały na celu przede wszystkim bardziej oszczędne zarządzanie zasobami wodnymi. Planuje się w tym zakresie wprowadzenie opłaty stałej – jako stanowiącej podstawę utrzymania zasobów wodnych oraz opłatę zmienną – za faktyczny pobór wód.
W nowej ustawie przewidziano górne stawki opłat za usługi wodne (definiowane wg mnie jako to samo co szczególne korzystanie z wód) oraz określono, iż co roku rozporządzenie będzie regulowało stawki opłat za usługi wodne. Za 2016 rok będziemy płacić tyle samo co za rok 2015 - rozporządzenie już wyszło a poza tym nowa ustawa będzie obowiązywać od 1 stycznia 2017 r.
Zachęcam do zapoznania się z treścią nowej Ustawy i zgłaszanie niejasności do Ministerstwa Środowiska i w Radzie Dialogu Społecznego, ktora konsulktuje Ustawę w trybie uproszczonym.